Dlaczego rzucanie palenia sprawia tyle trudności?
Rzucenie palenia jest jednym z największych życiowych wyzwań ludzi uzależnionych od nikotyny. Prawdopodobnie każdy z nas spotkał w swoim życiu osobę, która próbowała poradzić sobie z tym przykrym nałogiem. Wielu z autopsji pamięta, jak planowało, że palenie będzie tylko chwilową przygodą w czasach młodości. Myśleliśmy o tym jak o hobby, które odłożymy w kąt jak starą książkę, a po skończeniu studiów zapalimy ostatniego papierosa i nigdy więcej po niego nie sięgniemy. Jak się okazało, mało komu udała się ta sztuka.
Ale tak właściwie, dlaczego to takie trudne? Co w papierosach, a dokładniej mówiąc w nikotynie, nas tak przyciąga, że biegniemy do sklepu po kolejną paczkę lub liquid do elektronicznego papierosa?
Nikotyna to substancja czynna w tytoniu, jest wysoce uzależniająca i powoduje uwalnianie dopaminy w mózgu. Prowadzi do uczucia przyjemności i euforii. Kiedy poziom nikotyny spada, pojawiają się objawy odstawienia, takie jak drażliwość, lęk, depresja i silna potrzeba zapalenia papierosa. Podzielmy najpierw uzależnienia na dwie główne kategorie – psychiczne i fizyczne.
Uzależnienie psychiczne nie opiera swojej siły na fizjologii. Potrzeby płynące z uzależnień psychicznych to natręctwa myśli, psychiczne wyniszczenie, potrzeba sięgnięcia po używkę spowodowana konkretną emocją, skupienie myśli wyłącznie na substancji psychoaktywnej. Psychiczne uzależnienie polega na konsumpcji określonej substancji, która przyniesie oczekiwany efekt, w postaci ulgi, pobudzenia, szczęścia i tak dalej. Do substancji uzależniających psychicznie należą kokaina, marihuana, LSD.
Uzależnienia fizyczne, zwane też fizjologicznymi opierają się na wpływie używki na inne obszary naszego organizmu niż tylko ośrodek nagrody w mózgu. Uzależniona osoba, dostarczając substancję do organizmu, hamuje fizyczne sygnały, które wysyła organizm. Do takich niepokojących objawów zaliczamy między innymi drżenie rąk, bóle głowy, potliwość, nudności. Tym, co charakterystyczne dla fizycznego uzależnienia, jest potrzeba ciągłego zwiększania dawki. Świetnie można to zaobserwować na przykładzie papierosów i zawartej w nich nikotyny. Początkujący palacz sięga po papierosa tylko na imprezie, czasem wypali go na balkonie, kiedy ma gorszy dzień. Jednak tolerancja na nikotynę zwiększa się z każdą wypaloną paczką. Po kilku tygodniach zaczyna wychodzić na przerwy w pracy, żeby tylko zapalić i odreagować stres. Mija kilka miesięcy i pali paczkę papierosów dziennie, a ciągle mu mało. Substancje o potencjale uzależniającym fizycznie to właśnie nikotyna, ale też ogólnodostępny alkohol, opioidy, benzodiazepiny, steroidy, kofeina.
Uzależnienie psychiczne jest kolejnym powodem trudności w rzuceniu palenia. Palenie często wiąże się z określonymi rytuałami i sytuacjami, które stają się wyzwalaczami chęci zapalenia. Może to być picie kawy, przerwy w pracy, spotkania towarzyskie itp. Dodatkowo uzależnienie behawioralne sprawia, że wiele osób pali automatycznie w różnych sytuacjach. Rytuał związany z zapaleniem papierosa, trzymaniem go i wdychaniem dymu może być trudny do zastąpienia.
Jak wyglądają płuca palacza?
Poza tym, że nikotyna oddziałuje na nasz mózg, wpływając na naszą koncentrację, kontrolowanie emocji i samoocenę, ma niebagatelny wpływ na zdrowie naszych płuc. Płuc, które przecież filtrują wdychane przez nas powietrze i dostarczają tlen do naszej krwi. Palenie powoduje zmniejszenie ich pojemności, a często prowadzi także do duszności i pogorszenia wydolności fizycznej. Tym, co wpływa tak negatywnie na nasze płuca, nie jest jednak bezpośrednio nikotyna, lecz smoła. Wieloletni kontakt substancji smolistych z płucami sprawia, że stają się one czarne i pomarszczone. Palenie jest destrukcyjne nie tylko dla płuc palacza, ale także wszystkich dookoła. Od uszkodzenia komórek płuc i pogorszenia wydolności, po poważne choroby przewlekłe, takie jak POChP i rak płuc, konsekwencje palenia są bardziej niż poważne i często nieodwracalne.
Jak skutecznie rzucić palenie papierosów?
Planowanie i konsekwencja w rzucaniu palenia
Odpowiednie przygotowanie do procesu rzucenia palenia zaczyna się w głowie. Czasem warto udać się nawet do specjalisty, który pomoże w nakierowaniu nas na właściwe myślenie. Pomóc może także zakomunikowanie bliskim osobom, że próbujemy zerwać z nałogiem. Jeśli osobie na nas zależy, powinna pamiętać o naszym postanowieniu i kontrolować, czy w nim trwamy. Nawet krótka rozmowa z bliską osobą może nas bardzo zmotywować do konsekwencji w tej kwestii. Patrząc z fizjologicznego punktu widzenia, w rzucaniu palenia pomoże picie dużych ilości wody, aby pomóc organizmowi pozbyć się toksyn. Dobrze byłoby pomyśleć nad zmianą diety i spożywaniem mniejszej ilości soli i cukru oraz zwiększenie w diecie ilości produktów bogatych w składniki odżywcze, które pomogą Twojemu organizmowi wytworzyć nowe, zdrowe tkanki. Nie zaszkodzi też wzmożona aktywność fizyczna. Ruch może na swój sposób zastąpić nikotynę, dostarczając nam dawki dopaminy.
Nikotynowa terapia zastępcza
Jedną z najciekawszych, a równocześnie najbardziej skutecznych metod rzucania palenia jest nikotynowa terapia zastępcza. Palaczowi, który zdecyduje się wziąć udział w terapii, podaje się określone dawki nikotyny w ustalonych przez lekarza odstępach czasowych. Główną rolą tej dla wielu niekonwencjonalnej metody leczenia uzależnienia jest stymulowanie receptorów nikotynowych. Nikotyna jest dostarczana w formie gum, plastrów lub tabletek, które uwalniają szkodliwą substancję o wiele wolniej, dzięki czemu nie działa ona tak inwazyjnie na nasze zdrowie.
Leki na rzucanie palenia
Alternatywą dla terapii zastępczej może być farmakologia. Nie istnieją jednak leki na rzucenie palenia, których skuteczność jest stuprocentowa. Lekarz może przepisać uzależnionej osobie tabletki, które zmniejszają odczuwanie głodu nikotynowego oraz minimalizują objawy odstawienia.
Terapia behawioralna
Terapia behawioralna to kolejny popularny sposób na zerwanie z nałogiem. Ważne, żeby podejść do detoksu świadomie. Powinniśmy zdać sobie sprawę, w jakich sytuacjach najczęściej sięgamy po papierosa i spróbować je ograniczać albo zastępować. Zrozumienie emocji i pobudek związanych z paleniem zapewni palaczowi holistyczne podejście do procesu rzucania palenia. Terapia może obejmować stosowanie zamienników papierosów lub ustalenie dat zmniejszania dawek i ostatecznego odstawienia.
Alternatywne sposoby
Jak przestać palić? To pytanie jest na ustach wielu nałogowców. To niezdrowe przyzwyczajenie o globalnej skali dotyka bezpośrednio lub pośrednio większość społeczeństwa. Z tego właśnie powodu ludzie wpadają na coraz to nowe pomysły, jak radzić sobie z nieustannym paleniem. Do alternatywnych metod walki z nałogiem można zaliczyć diety na zmniejszenie głodu nikotynowego. W pewnych kręgach można usłyszeć o środkach dostępnych w aptece, które pogarszają smak papierosa. Ciekawą alternatywą są bezdymne wkłady NEXUS FREE. NEXUS FREE to nowe rozwiązanie dla osób palących z przyzwyczajenia i wszystkich tych, którzy pragną rzucić palenie. Produkty NEXUS FREE to beztytoniowe wkłady przeznaczone wyłącznie do użytku w urządzeniach do podgrzewania, takich jak podgrzewacze NEXONE. Produkty te nie zawierają substancji smolistych, nikotyny ani tytoniu. Wkłady NEXUS są sprzedawane także w wersji nikotynowej.
Jak rzucić palenie w ciąży?
Palenie w ciąży wpływa na dotlenienie płodu, może spowodować wady kończyn górnych i dolnych u dziecka, a w wielu przypadkach także poronienie.
Jakby tego było mało, palenie skraca czas trwania ciąży, co często jest jednoznaczne z niedorozwojem niemowlęcia. Oczywiście według zasady lepiej późno niż wcale nie ma złego momentu na rzucenie palenia. Najlepiej jednak odstawić papierosy już w momencie decyzji, że staracie się z partnerem o dziecko. Sposoby na rzucenie palenia w trakcie ciąży to terapie behawioralne,
Co daje rzucenie palenia i dlaczego warto?
Pamiętaj, że każdy krok w kierunku rzucenia palenia jest krokiem w kierunku zdrowszego życia. Bądź cierpliwy wobec siebie i nie zniechęcaj się, jeśli napotkasz trudności. Rzucenie palenia to proces, który może wymagać czasu i wielu prób, ale jest to jedna z najlepszych rzeczy, jakie możesz zrobić dla swojego zdrowia.
Co się dzieje po rzuceniu palenia?
To, jak odejście od nałogu wpłynie na Twój organizm, zależy od stażu palenia i indywidualnej kondycji organizmu. Skutki rzucenia palenia można zaobserwować niemal od razu. Jeśli osoba paliła namiętnie i latami, dobrze, żeby była przygotowana przede wszystkim na nadmierną potliwość, ślinotok, chrypkę i wzmożony apetyt. Skutki odstawienia nałogu zachodzą stopniowo i niektóre z korzyści można zauważyć dopiero po latach, wraz ze spadkiem prawdopodobieństwa zachorowania na ciężkie choroby, jak nowotwory. Odstawienie papierosów może wydłużyć oczekiwaną długość życia nawet o dekadę.
Jak nie przytyć po rzucaniu palenia?
W kwestii wzmożonego apetytu, wiążącego się z detoksem od papierosów, nie istnieją żadne magiczne sposoby. Jednak warto mieć świadomość tego, że samo odstawienie nie wpływa na wzrost wagi. Jeśli nie zadbamy o dietę, łatwo możemy „zamienić” papierosy na słodycze lub inne kaloryczne jedzenie.
Nagłe rzucenie palenia – skutki uboczne
Skutki nagłej zmiany przyzwyczajeń i odstawienia papierosów z dnia na dzień mogą być bardziej drastyczne. Momentalne obniżenie nastroju to najmniejszy problem. Nierozsądne i impulsywne rzucenie nałogu wiąże się także z zaburzeniami apetytu, większym niż wcześniej rozkojarzeniem, problemami ze snem i ogólnym rozdrażnieniem.